MICHAŁ STACHYRA Misja: obrona
Otwarcie: 8.12.2006, godz.: 18.00
Michał Stachyra od czasu wystawy Odkrycie fresku w Galerii Białej w 2004 roku, kiedy to wcielił się w postać fińskiego archeologa odkrywcy, zajmuje się interpretacją różnorodnych zjawisk kulturowo – socjologicznych. Inicjuje wydarzenia artystyczne, które powracają w przestrzeń społeczną, implikując szereg domniemań, przypuszczeń i kontrowersyjnych komentarzy. Jego realizacje powodują polaryzację stanowisk na zapatrzonych zwolenników i zatwardziałych przeciwników. Zaś sam artysta bardzo delikatnie i płynnie przenika z jednej postaci w drugą nie wyrządzając nikomu najmniejszej krzywdy. Można uznać, że jedynie wprowadza drobne fluidy, które jednym dają energię pozytywną innym zaś wręcz przeciwnie.
Zatem Stachyra był już: uczestnikiem wyborów na najprzystojniejszego studenta Lublina, człowiekiem – pająkiem, politykiem w wyborach w Niemczech, członkiem ZPAP, kuratorem sztuki, organizującym Pielgrzymkę przez sztukę oraz robotnikiem, pracującym przy likwidacji fresku. Obecnie zaś przebywa na artystycznej misji w Iraku (?). Za każdym razem, przyjmując określoną społeczną funkcję, podlega zmianom fizycznym. Dostosowuje swoje ciało, wygląd, formę bycia oraz nastawienie psychiczne do pełnionej funkcji. Poziom identyfikacji z daną osobą wydaje się pełny i wiarygodny.
Obecny projekt Michała Stachyry Misja: obrona dotyczy poczucia zagrożenia fizycznego i psychicznego. Ten psycholo-giczny mechanizm został przez artystę wykorzystany w projekcie realizacji dyplomowej na Wydziale Artystycznym UMCS w Lublinie. W jego założeniu fasada budynku Instytutu Sztuk Pięknych miała być pokryta strukturą malarską opartą na wzorze moro (takim jak mundury żołnierzy polskich wyjeżdżających na misję do Iraku). Projekt nie uzyskał akceptacji władz UMCS i Stachyra nie mógł go zrealizować. Pozostał jedynie w formie projektu. Starania zmierzające do powołania moro na budynku ISP, będzie tu – w Galerii Białej zasadniczą treścią wystawy.
Na tej bazie powstał również film MORO, w którym dziadek artysty udziela mu wywiadu, zastanawiając się nad znaczeniami tej wizualnej struktury w czasie pokoju jak i w czasie wojny. Charakter wypowiedzi jest na tyle istotny i przejmujący, że odnosi się również do związku pomiędzy dziadkiem i wnukiem. Jeden był zawodowym wojskowym, drugi jest młodym artystą, który nie ma zamiaru iść do wojska, ale jako arty-anty-terrorysta chce uchronić miejsce, ważne dla niego przed terroryzmem. Istotny wydaje się tu również sam wybór Stachyry co do lokalizacji, w którym poprzez setki spotykających się ludzi, powstają idee dotyczące sztuki (Budynek ten zresztą w niedawnej przeszłości był własnością wojska). Z kolei wywiad z dziadkiem jest dowodem całkowitego zaufania i wiary, że obaj uczestniczą w misji obronnej, w której wszelkie zagrożenie każe nam najpierw troszczyć się o najbliższych.
Jan Gryka
Michał Stachyra (ur.1981) jest absolwentem Wydziału Artystycznego UMCS w Lublinie. Ma w swoim dorobku wystawy indywidualne Odkrycie fresku w Galerii Białej (2004), Kunstwahle w Kunstzentrum Bosener Muhle, KunstMirOffSky w Galerii Kordegarda w Warszawie (2005) oraz udział w wystawach zbiorowych, m. in. Cotton I w ramach Młodego Forum Sztuki, Discovery Channel w Montescaglioso (2004), Nova Biała w Galerii Białej w Lublinie (2005) i Miłość i demokracja w Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku (2006).
Ekspozycja odbywa się w ramach cyklu Biała klasa, prezentującego najnowszą sztukę lubelską.
