BIAŁE KOMBINACJE – sztuka lubelska z Galerii Białej
Otwarcie: 13.12.2007 - I część / 17.01.2008 - II część
Białe kombinacje w dwóch odsłonach na przełomie roku 2007 – 2008 to propozycja najbardziej aktualnych poszukiwań artystów, związanych z lubelską Galerią Białą dla Galerii Sanockiej BWA. Białe kombinacje stały się jednocześnie otwarciem dwudziestego trzeciego roku działalności Białej.
Białe kombinacje są odniesieniem do nazwy galerii, niezmiennej od początku jej powstania. Biel określa również czystość intencji artystycznych, które w ciągu tych lat stały się nieustającym pasmem faktów, zdarzeń, wystaw, prezentacji i spotkań, zmierzających do ukonstytuowania sztuki wolnej od politycznych i komercyjnych nacisków.
Okres budowania Białej sztuki, zamknięty w wielu latach wspólnych artystycznych zmagań, doprowadził do skrystalizowania kontekstualnego obszaru, w którym uaktywniły się różnorodne procesy kreacyjne. Poprzez to do twórców, którzy rozpoczynali pracę galerii, dołączają ciągle nowi, młodsi artyści. Oni to właśnie przewartościowują zastane sytuacje i generują nowe artystyczne sensy. Jako galeria musimy za nimi podążać i dostosowywać się w szybkim tempie tak – jak szybko zmienia się realne otoczenie wokół nas. Młodzi artyści przychodzą z nowymi projektami, ale też oczekują innych możliwości realizacyjnych. Musimy ryzykować razem z nimi, czasami to się udaje! Ważne jednakże są intencje wspólnej pracy i usiłowanie by przekraczać to, co już jest podstawą, na której budujemy stan ciągłej alternatywy, również dla nas samych.
Białe kombinacje są wyrazem artystycznej wspólnoty, opartej na sztuce jako na niezbywalnej wartości, związanej z podstawową zasadą kreacji – wyborem i wolnością twórczą.
Galeria. Na miejscu w Lublinie dysponujemy przestrzenią kameralną (niewiele ponad 50 m2) i malutkim biurem. Pracujemy w ramach Centrum Kultury – miejskiej instytucji samorządowej. Aby odpowiedzieć – czym się kierujemy przy wyborze artystów – to chyba tym, że wspólnie się wybieramy, uzgadniając możliwość współpracy dłuższej niż jedna wystawa. Wybór często intuicyjny, ale najlepiej inicjacyjny. Warto przypomnieć pierwszą w galerii wystawę malarstwa Leona Tarasewicza w 1985 roku, debiut Roberta Maciejuka, Mirka Maszlanki w 1991 i ponad 300 wystaw, w tym także wystawy zbiorowe poza Lublinem i krajem.
Propozycję wystaw w Sanoku przyjęliśmy z radością. Agata Sulikowska -Dejena odwiedziła galerię w 2006 roku, chcąc porozmawiać, między innymi, o naszym tak długotrwałym zajmowaniem się prezentacją sztuki aktualnej. Poczuliśmy się jak weterani. Nigdy specjalnie na patrzymy w przeszłość. Tylko czasami historia galerii – zawarta w dokumentacji, zdjęciach i katalogach przypomina kolejne dekady sztuki przy okazji takich spotkań. Teraz jesteśmy w Galerii Sanockiej – również poprzez prace artystów z dzisiaj – a nie z historii.
Galeria Biała coraz starsza a artyści coraz młodsi….
Taki jest naturalny bieg rzeczy.
Może dlatego, z inicjatywy Jana Gryki, powstało w 1997 roku Młode Forum Sztuki jako program edukacyjny skierowany do studentów Instytutu Sztuk Pięknych Wydziału Artystycznego Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Jego konsekwencją były wystawy, między innymi: Roberta Kuśmirowskiego, Mariusza Tarkawiana, Michała Stachyry, Wioli Głowackiej, Marty Polkowskiej i wielu innych.
Kombinacja oznacza między innymi: łączenie przedmiotów lub pojęć w taki sposób, żeby tworzyły całość lub służyły do wyciągania wniosków.
Czy to może mieć zastosowanie wobec sztuki? W wariancie lubelskim – tak!
W ciągu już ponad dwudziestu lat tego rodzaju zdarzeń było bardzo wiele. Właściwie co roku poszukujemy jakichś innych konfiguracji zdarzeń, szukamy pomysłów, budujemy nowe aktywne powiązania między artystami, galerią i wystawami. Na szczęście potencjalność młodej lubelskiej sztuki jest obecnie tak duża, że możemy sobie pozwolić na różnorodne kombinacje, w zależności od potrzeby miejsca i chwili. Pomimo ciągłej fluktuacji raczej nie mamy problemu z prezentacją nowych, młodych artystów, którzy utrzymują sens trwania galerii jeszcze… Pomimo tego, że dorobiliśmy się już swoich tzw. klasyków na skalę nie tylko polską, to nieustannie poszukujemy tych, którzy dopiero zaczynają swoją artystyczną drogę. Ten stan legł u podstaw założenia galerii – to tak jest i obecnie.
Wszyscy uczestnicy wystaw Białych kombinacji związani są z Lublinem, poprzez studia lub pracę na Wydziale Artystycznym UMCS. Przeważają młodzi artyści.
Chciałabym gorąco podziękować Pani Agacie Sulikowskiej-Dejenie za zaproszenie Galerii Białej do Sanockiej Galerii BWA oraz za pomoc w realizacji dwóch Białych Kombinacji.
Anna Nawrot
P.S. Pomimo dwóch edycji Białych kombinacji niemożliwe stało się zaprezentowanie artystów – nawet tych z Lublina. Galeria współpracuje z wieloma z całej Polski. Przez te 22 lata uzbierała się już spora grupa.
W ostatnim czasie pojawili się całkiem młodzi, w znacznej części jeszcze studenci Wydziału Artystycznego UMCS. To, co oni zaczynają tworzyć otwiera galerii perspektywę na przetrwanie, w dobrym rozumieniu tego słowa. Trwanie za wszelką cenę jako tzw. instytucja nie miałoby raczej sensu, gdyż w istocie Biała instytucją nie jest. Nowi młodzi artyści a szczególnie jakość ich propozycji staje się motorem sprawczym i niewątpliwie daje powód, aby aktywnie uczestniczyć w dalszym procesie kreowania nowej sztuki.