DIABŁY!
Otwarcie: 28.11.2014, godz.: 18.00
Czynna do: 9.01.2015, w godz.: pon. - sob. 12.00-18.00
Kto dzisiaj jest bez/silny we współczesnej Polsce? Diabły! Innymi słowy: duchy herezji kulturowych, politycznych, artystycznych. O ich bez/sile przypomina ekspozycja, która w horyzont sztuk wizualnych włącza przedstawicieli filozofii, literatury, muzyki, a nawet polityki. W ramach wystawy status artefaktów zyskują teksty Agaty Bielik-Robson, Cezarego Michalskiego, Michała Witkowskiego oraz Janusza Palikota. Podobnie dzieje się z muzyką grup takich jak Antichrist i Stara Rzeka. Współpraca tych twórców z artystami wizualnymi pozwoli być może obudzić energię heretyckiej kreatywności w poklasztornej przestrzeni lubelskiego Centrum Kultury, gdzie mieści się Galeria Biała.
Prezentowana wystawa próbuje skonfrontować widza z kluczowymi pytaniami: Czy sztuka zdolna jest wskrzesić krytycznego ducha kreującego wyobrażenia społeczne odmienne od fantazmatów reprodukowanych przez dominujący dogmatyzm? Czy w polskim społeczeństwie istnieją dziś warunki możliwości (mentalne, instytucjonalne) dla myślenia zbuntowanego przeciw ortodoksji?
W grudniu w ramach wystawy odbędzie się debata poświęcona dogmatom kształtującym polską wyobraźnię zbiorową w realiach późnej nowoczesności. O tym, jak rodzą się współczesne dogmaty i odstępstwa od nich, dyskutować będą filozofka Agata Bielik-Robson i pisarz Cezary Michalski. Spotkanie poprowadzą Tomasz Kozak, artysta wizualny, oraz Piotr Pękala, kurator wystawy Diabły!.
***
Diabolus po łacinie znaczy „obmówca”. Diabeł szkaluje i oczernia, a tym samym podważa porządek rzeczy ustalony przez tradycję, obyczaj, autorytet lub władzę. Jest więc uosobieniem negacji ― z jednej strony złośliwej i destrukcyjnej, z drugiej zaś twórczej i zbawiennej. Diabelski duch bywa twórczy w swoim wymiarze dialektycznym wówczas, gdy przestaje jedynie „obmawiać”, a zaczyna inicjować dyskusję (gr. dialektykós = „dotyczący dysputy”). W takiej postaci staje się metaforą krytycznej wnikliwości ― odsłaniającej wstydliwe, wyparte oraz wywrotowe aspekty realiów społecznych, politycznych i kulturowych. Taki typ krytyki tworzy przestrzeń wolnego myślenia, które dialektyczną negację przeciwstawia myśleniu zniewolonemu przez „pozytywność”, czyli dogmatyzm.
We współczesnej Polsce myślenie negujące dogmaty zwyczajowo oskarża się o nihilizm, o propagowanie „cywilizacji śmierci”. Parafrazując Adorno, można jednak powiedzieć, że nihilistą jest nie tyle diabeł negatywności, co raczej demon ortodoksji. Rzeczywistymi nihilistami są bowiem ci, którzy „nihilizmowi przeciwstawiają coraz bardziej wyblakłe pozytywności i przez nie sprzysięgają się z całą utrzymującą się trywialnością, a w końcu i z samą zasadą destrukcji” ― pisał autor Dialektyki negatywnej.
Uznając powyższe słowa za punkt wyjścia, prezentujemy wystawę eksponującą „diabelskie” obrazy i słowa ― po to, by sprawdzić, czy współczesna sztuka potrafi inicjować twórczą dyskusję filozoficzną, polityczną i estetyczną na tematy, których ortodoksja z zasady unika.
ENDE NEU ― Kolektyw Krytyczny (Tomasz Kozak, Piotr Pękala)
Informacje o wystawie na stronie ende neu
otwarcie wystawy / 28.11.2014 / piątek / godz. 18.00
ende neu / Galeria Biała / Centrum Kultury w Lublinie / ul. Peowiaków 12
wystawa czynna do 9.01.2015 / galeria czynna: pon.-sob. w godz. 12.00-18.00
debata / 19.12.2014 / piątek / godz. 19.00
DOGMATYZM CZY KRYTYCYZM / Agata Bielik-Robson i Cezary Michalski
prowadzenie / Tomasz Kozak i Piotr Pękala
Sala Widowiskowa / Centrum Kultury w Lublinie / ul. Peowiaków 12